Etiket arşivi: şanzuman

Güç Aktarma Organları

Aktarma organları morun ürettiği gücü tekerleklere aktarır. İlk otomobillerde kullanılan aktarma organları bisikletlerde kullanılan zincire benziyordu. Modern otomobillerdeki aktarma organları bir çok parçadan oluşur ve motorun ürettiği gücü vites kutusu (Şanzuman) üzerinden tekerleklere aktarır.

Güç-Aktarma-Organları

İlk otomobillerde motorun ürettiği güç arka tekerleklere aktarılıyordu fakat günümüzün otomobillerin çoğunda motor gücü ön tekerleklere aktarılır. Bazı otomobillerde ise motorun ürettiği güç dört tekerleğe de aktarılır.

Güç Aktarma Organlarının Temel Özellikleri

* Aracın ilk harekete geçişini sağlamak
* Tork ve hız dönüşümlerini gerçekleştirmek
* Taşıtın illeri ve geri hareketini sağlamak
* Dönüşlerde tekerlekler arasındaki hız farklılıklarını düzenlemek
* İçten yanmalı motora özgül yakıt sarfiyatının düşürülmesi ve eksoz emisyonlarının azaltılması noktasında yardımcı olmak.

Vites Kutusu (Şanzuman)

Vites-Kutusu

Dişli veya hız kutusu olarak da adlandırılan vites kutularının

, içten yanmalı motorlara sahip araçlarda kullanılma amacına bakıldığında içten yanmalı motorlarda motorun maksimum torku, belirli bir devirde sağlanmaktadır. Vites kutusu diğer bir adı ile Şanzuman motorun gücünü (torkunu) ve hızını ayarlar ve sürücüye farklı hız seçenekleri sunar. Vites kutusunda dişli çarklar bulunur. Bunların birbirleriyle farklı değişik şekillerde çalışmaları sonucu değişik hızlar elde edilir. Otomobiller değişik yol koşullarında ve değişik hızlarda kullanıldığından dolayı otomobilin farklı viteslere ihtiyaçları vardır. Yolun durumuna ve aracın hızına göre sürücü uygun viteste kullanır aracı. Otomatik vitesli otomobillerde de yol ve hız durumuna bağlı olarak vites otomatik olarak ayarlanır. Aracın farklı viteste olması tekerleklerin farklı toklarda(Tork=Kuvvet*Döndürme Kolu Uzunluğu) dönmesine sebep oluyor.

Şaft

Arkadan itişli otomobillerde vites kutusu çıkış hareketini diferansiyele ileten organdır. Şaft (Kardan Mili) otomobilin değişen yol ve yük koşullarında vites kutusu ile diferansiyel arasındaki değişen mesafe ve açılar altında hareket geçişini sağlar. Kayıcı mafsal değişen mesafeyi, istavroz mafsalları ise açıları karşılar. Esnek kaplin ise hareket geçişlerindeki vibrasyonları yok eder. Kardan mili dönerken hareket ileten elaman olduğu için balansının çok iyi yapılması gerekir.

Diferansiyel

Diferansiyel bir mille iki ayrı mile birden hareket veren ve farklı hızlarda dönebilen, bu millere eşit döndürme momenti iletebilen bir dişliler sistemidir. Diferansiyel kendine gelen hareketi doksan derece kırıp akslar yardımı ile tekerleklere iletir. Virajlarda içteki tekerleği az, dıştaki tekerleği fazla döndürerek aracın rahat viraj almasını sağlar. Aktarma organlarında vites kutusuna ve diferansiyele yağ olarak dişli yağı bulunur. Önden çekişli araçlarda şaft ve diferansiyel bulunmaz.